Olendrzy w Wielkopolsce

Home 9 Olendrzy 9 Olendrzy w Wielkopolsce

Olendrzy to osadnicy pierwotnie pochodzący z Niderlandów. W XVI – XVII wieku zakładali wsie wzdłuż Wisły i jej dopływów na Kujawach, Mazowszu i w Wielkopolsce. Reprezentowali wysoką kulturę rolną, a także posiadali umiejętność melioracji. Byli najbardziej zamożną grupą chłopów. Po pierwszym rozbiorze Polski osiedli na Ukrainie. Dzięki ich działaniom powstawały żyzne grunty do wypasu bydła oraz uprawy zbóż. Olendrzy byli głównie menoitami, dlatego uciekali na tereny Pierwszej Rzeczypospolitej przed prześladowaniami. Olendrzy utrzymywali sporadyczne kontakty z mieszkańcami innych wsi. Osadnictwo olenderskie na terenie Wielkopolski znacząco przyczyniło się do rozwoju demograficznego tego regionu.

Kultura olendrów

Pojęcie „olender” szybko przestało funkcjonować w odniesieniu do narodowości Holenderskiej. Zaczęło być stosowane wobec wszystkich kolonistów lokowanych na prawie holenderskim, z którego wynikały pewne przywileje, takie jak: wolność osobista, wieloletnia bądź wieczysta dzierżawa gruntów i możliwość ich dziedziczenia przez spadkobierców. Olendrami nazywani byli więc zarówno Holendrzy, Niemcy oraz Polacy, którzy przejęli metody gospodarowania olendrów. Olendrzy zawsze byli osadzani nad brzegami wód lub na miejscach nizinnych i mokradłach. Dzięki doświadczeniu w walce z zalewem wody wyniesionym z ojczyzny, potrafili doprowadzić pozornie nieużyteczne tereny do stanu kwitnącej kultury rolnej.

Budownictwo olenderskie

Osadnictwo olenderskie wpisało się także w krajobraz Wielkopolski. Na osadę olenderską zazwyczaj składały się tylko 3 budynki: chałupa, chlew oraz stodoła. Budynki zazwyczaj sytuowane były na planie prostokąta lub kwadratu. W centralnym punkcie znajdowała się studia, a wokół domów rosły drzewa. Podstawowym budulcem budynków było drewno w postaci grubych bali. Budynki w osadach były zdobione za pomocą żłobień, profilowanych zdobień oraz rozet.

Fundacja Olandia, a Olendrzy

Dzięki Olendrom nastąpił wzrost kultury rolnej na obszarze Wielkopolski, dlatego Fundacja Olandia razem z Krainą wypoczynku i konferencji – Olandią kultywuje zwyczaje oraz historię tych ludów. Odnowiono dawne olenderskie zabudowania, a także stworzono olenderski skansen miniatur ze ścieżką dydaktyczną. Dzięki działaniom Fundacja Olandia na teren Olandii sprowadzono 160 letni wiatrak typu Holender oraz odnowiono stary piec do wypieku chleba. Skansen olenderski prezentuje wieś osadników w miniaturze stworzony na podstawie zachowanych budowli. Wszystkie pokoje dostępne w Olandii nawiązują do miejsca oraz historii, w której się znajduje. Na terenie ośrodka można znaleźć także dawną wędzarnię oraz koło młyńskie. Pracownicy Olandii ubrani są w tradycyjne stroje olenderskie, dzięki czemu odwiedzający jeszcze lepiej mogą poznać zwyczaje tych ludów.

Warto wiedzieć
Olenderska kuchnia