2016

W dniach 30.06-02.07 podczas Gran Turismo Polonia obywającej się na Torze Poznań, został zorganizowany przy współudziale Fundacji Olandia i Miasta Poznań projekt kulturalny OLENDERSKI POZNAŃ. Wydarzenie miało  na celu prezentację mieszkańcom Poznania kultury osadników olenderskich z Krainy 100 Jezior i Wielkopolski oraz wątków kultury bamberskiej – zatem tych kultur, które miały istotny wpływ na kształtowanie gospodarki i mentalności Poznaniaków i Wielkopolan.

Ideą pokazów było przeniesienie dawnej olenderskiej zagrody wiejskiej – w postaci przygotowanej specjalnie scenografii montowanej na scenie oraz włączenie widzów – przechodniów, mieszkańców Poznania, zgromadzonej podczas pokazów publiczności w życie prezentowanego na scenie domostwa, a więc jego codziennych prac gospodarskich, rzemiosła i zwyczajów.

Pokazy były pretekstem do opowieści o historii osadników olenderskich, ich wpływie na rozwój kultury rolnej w całej Wielkopolsce, a także przypomnienia zasług dwóch, wybranych rodów wielkopolskich – Unrugów i Działyńskich. Rody te są zasłużone i ważne dla rozwoju osadnictwa olenderskiego na terenach północno – zachodniej Wielkopolski (Unrugowie) oraz w najbliższych okolicach Poznania, w tym Kórnika (m.in. działalność Teofili z Działyńskich Szołdrskiej Potulickiej).

Prezentacje te pozwoliły ukazać i przypomnieć rolę różnych procesów osadniczych w Wielkopolsce związanych prócz olendrów także z Bambrami, a także wpływ tych procesów na dzisiejszą świadomość, postawy i zwyczaje poznaniaków.

Zaprezentowanie swego rodzaju „przenośny skansen”, wprowadzenie w obszar dużego miasta wiejskiej zagrody, zaproszenia publiczności do wspólnego działania i prac – np. plecionkarstwa, zajęć związanych z obróbką drewna, przygotowywaniem posiłków, prac domowych.  Uczestnicy prowadzonych pokazów mogli np. poznać różnego rodzaju plecionki i samodzielnie wykonać wiklinową podpórkę do kwiatów, oddzielić śmietanę od mleka, zrobić masło w kierzynce, wydłubać olenderski but w drewnie olchowym, uczestniczyć w pieczeniu chleba, prasować żelazkiem na węgiel czy duszę, w koprowym garnku ugotować owocową zupę z kluskami, czy przyrządzić olenderskie powidła z buraków cukrowych, dyni i jabłek.  Wszystko to działo się w zaaranżowanej zagrodzie – w plenerze przypominającym wiejski dom.

Prócz pokazów rękodzielnictwa i prac gospodarstwa domowego w trakcie zadania przygotowany został specjalny scenariusz inscenizacji pozwalającej zaprezentować tradycje, zwyczaje i kulturę dotyczącą dawnych mieszkańców Wielkopolski wywodzących się z osadnictwa olenderskiego, przypomnieć o zasłużonych dla miasta, regionu i kraju wybitnych postaciach Wielkopolan (Unrugów i Działyńskich), opowiedzieć o procesach osadnictwa olenderskiego i wkładzie w jego rozwój wybranych rodów wielkopolskich, a także arcybiskupów poznańskich. Inscenizacja była realizowana z pomocą i pod opieką aktorów związanych ze środowiskiem poznańskim – Mieczysława Hryniewicza i Teatru Jaworski, występującymi byli amatorzy, zaproszeni do udziału, a także amatorskie zespoły muzyczne i folklorystyczne – m.in. poznańscy „Staropolanie”.

Każdego dnia były prezentowane pokazy rękodzieła, prac gospodarstwa domowego i inscenizacje odtwarzające zwyczaje i dawne prace a także przekazujące wiedzę na temat osadnictwa. Uczestnictwo nie będzie niczym ograniczane.

Miejsce to dawało możliwość spotkania z zaproszonymi do współpracy historykami, posłuchania prelekcji na temat np. wybranych zwyczajów, praw osadnictwa, sposobów gospodarowania, ziół, dawnej kuchni.

Niepowtarzalnym walorem zadania była możliwość spotkania mieszkańców dużego miasta z wsią, która „przyjdzie” na Tor Poznań i tam zaprezentuje swe zwyczaje, tradycje, pozwoli przenieść się w czasie i przybliżyć dziedzictwo przeszłości, by lepiej zrozumieć współczesność.
Realizatorzy zadania zakładali szczególne zainteresowanie wśród pokolenia młodzieży i dzieci, które będą mogły – np. wraz z rodzicami przeżyć możliwość udziału w dawnych pracach, wykonać samodzielnie drobne przedmioty czy czynności, poznać rytm dnia na wsi, a przy okazji poznać wiedzę na tematy osadnictwa olenderskiego, wielkopolskiej wielokulturowości, ważnych, zasłużonych postaci, historii.

Koordynator wydarzenia: Damian Michałek, T. 668 021 976, damian.michalek@olandia.pl